မုိးခါးေရေအာက္ က်ေပ်ာက္သြားေသာ ေတာင္ဇလပ္ေလးမ်ား
(၁)
ေျမျပန္႔လြင္ျပင္မွ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚသုိ႔ တက္လုိက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေအးျမလွသည့္ ေလျပည္ေအးႏွင့္အတူ မုိးစက္မုိးေပါက္တုိ႔၏ ေပြ႕ဖက္ဆီးႀကိဳမႈကုိ စတင္ခံစားလုိက္ရသည္။ အျခားေသာ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားႏွင့္မတူ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔ဟူ၍ မည္သည့္ေနရာမွ် မရွိ၊ ၾကည့္ေလရာေနရာတုိင္းသည္ ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားက ဆီးႀကိဳကာဆီးထားသည္။ တေရြ႕ေရြ႕ ျဖတ္သန္းသြားေနရသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလး၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ နက္႐ႈိင္းလြန္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႀကီးမ်ားက ေအာက္ေျခသုိ႔ပင္ ျမင္ရႏုိင္ရန္ မလြယ္ကူ။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပေပါင္းေထာင္ေက်ာ္သုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္၀ယ္ ေတာင္ျမဴခုိးႏွင့္ မုိးစက္ပြင့္တုိ႔ ေထြးေရာယွက္တင္ ျဖစ္ေနၿပီး ေရွ႕ဆီမွ ေတာင္ေပၚလမ္းေလးႏွင့္ ျမင္ကြင္းမ်ားက ေဆးသားမပီျပင္ေတာ့သည့္ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္အား စူးစုိက္ၾကည့္ေနရသည့္ အလားႏွယ္…။
၀သန္ကာလ မုိးဥတုျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေတာတန္းစိမ္းစိမ္း ေတာင္တန္းစိမ္းစိမ္းတုိ႔ျဖင့္ ေတာင္ေပၚရာသီဥတုသည္ မုိးေရစက္မ်ားေအာက္၀ယ္ စုိျပည္စိမ္းလန္းေန၏။ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားအတုိင္း ဥတုရာသီအလုိက္ သုံးရာသီ အလွတရားတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္စုံေလ့ရွိေသာ္လည္း ယခုျဖတ္သန္းသြားေနရသည့္ ေတာင္ေပၚေဒသသည္ တစ္ဖက္၌ ရာသီအလုိက္ အလွတရားရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္ဖက္တြင္မူ ပုိမုိလြန္ကဲသည့္ ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ ေလာဘသားတုိ႔ႏွင့္အတူ ေပါက္ဖြားလာခဲ့သည့္ သယံဇာတက်ိန္စာေၾကာင့္ ႐ုပ္ဆုိးအက်ည္းတန္မႈမ်ားကလည္း ခရီးသြားသူတုိ႔အား ေျခာက္လွန္႔ဆီးႀကဳိလ်က္ ရွိေနေလသည္။
(၂)
ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းမ်ား၏ ကမ္းပါးယံမ်ားအား မွီတြယ္ခုိကပ္၍ ေဖာက္လုပ္ထားေသာ လမ္းကေလး၏ ျဖတ္သန္းရာတစ္ေလွ်ာက္တြင္ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းထားမႈေၾကာင့္ ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ တစ္ဖက္ရွိ နက္႐ႈိင္းလြန္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးအတြင္း သက္ဆင္းသြားရျခင္း၊ လမ္းအျဖစ္မွ ေတာင္က်ေခ်ာင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားျခင္း၊ မုိးေရႏွင့္အတူ လမ္းအျဖစ္မွ ေျမစာပုံအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားျခင္း စေသာ အမည္နာမမ်ဳိးစုံ တပ္ထားျခင္းခံရသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလး အေပၚမွ အားနာစြာျဖင့္ အသာျဖတ္သန္းရင္း ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ရွိရာသုိ႔ ေနာက္ထပ္ မုိးမသည္းခင္ အျမန္ခရီးႏွင္ခဲ့ေတာ့သည္။
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ၄၀၀၀ ေက်ာ္အေရာက္တြင္ မုိးက သဲသဲမဲမဲ ရြာခ်လုိက္ျပန္သည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ရာေဒသသည္ ေတာင္ေပၚလမ္း တစ္ခုတည္းကုိသာ အားကုိးေနရေသာေၾကာင့္ မုိးအရမ္းသဲလာသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္မည္ကာမတၱ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚတြင္ ေရွ႕ဆက္တုိး၍ မည္သုိ႔မွ် မျဖစ္ႏုိင္။ အစုိးမရသည့္ ေတာင္ေပၚမုိးသည္ ေခတၱၾကာမွ် အားရပါးရ သဲလုိက္ၿပီးေနာက္ သူမဟုတ္သလုိပင္ အေ၀းသုိ႔ ျပန္လည္ေျပးထြက္သြားျပန္သည္။ ဟုိေကြ႕သည္တက္ ႐ုန္းရင္းကန္သြားႏွင့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚ၀ယ္ တစ္ေနကုန္၍ တစ္မုိးခ်ဳပ္ခဲ့သြားခဲ့ေလၿပီ။ သည္လုိႏွင့္ ဖလမ္းဆုိေသာ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕အေက်ာ္ ေတာတန္းတစ္ေနရာတြင္ မျဖစ္မေန ညအိပ္ရပ္နားခဲ့ရေတာ့သည္။
ေတာင္ေပၚလင္းၾကက္တြန္သံၾကားသည္ႏွင့္ တစ္ၿပဳိင္နက္ မေ၀းေတာ့သည့္ ခရီးသုိ႔ ထပ္မံဆက္ခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရာက္လုနီးေနေသာ္လည္း ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ သယံဇာတက်ိန္စာတုိက္မႈေၾကာင့္ လမ္းေပ်ာက္ေနသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္း၀ယ္ ဘယ္လူးညာလိမ့္ႏွင့္ပင္ တစ္ဖက္ေခ်ာက္နက္တြင္းသုိ႔ က်မသြားေစရန္အတြက္ ေတာင္းဆုျပဳလ်က္ ျဖတ္သန္းရင္း ေတာင္ဇလပ္ၿမိဳ႕ေတာ္အနီးသုိ႔ ခ်ဥ္းနင္းေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ … အရွိန္အဟုန္ျပင္းသည့္ ေတာင္က်ေရေၾကာင့္ ေရွ႕ဆီက လမ္းကေလးမွာ ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ ေခ်ာက္အတြင္းသုိ႔ သက္ဆင္းသြားရျပန္သည္။
(၃)
ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ဌာေနသုိ႔ ပထမအႀကိမ္ ေျခခ်ခြင့္ရခဲ့သည့္ ေျမျပန္႔သားတစ္ေယာက္ အတြက္မူ ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္ေပၚေဒသ ဆုိးရြားလြန္းေသာ ဥတုရာသီႏွင့္ လမ္းဟုေခၚဆုိရန္ပင္ မလြယ္ကူသည့္ ရႊံ႕နီေစးမ်ားအား အန္တုျဖတ္ေလွ်ာက္ရင္း သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ခရီးတစ္ခု အေနျဖင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ဆဲ ဇလပ္ေျမသုိ႔ တစ္မုိးမခ်ဳပ္မီ ေရာက္ရွိခဲ့ရေလၿပီ။ ယခင္က လွပလြန္းသည့္ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ကေလးမွာ ယခုခ်ိန္မွာျဖင့္ သဘာ၀တရား၏ ဒဏ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာဗရပြႏွင့္ လူးလြန္႔လႈပ္ရွားလ်က္ ရွိေနသည္။
ေတာင္က်ေရႏွင့္ ေတာင္ၿပဳိက်မႈေၾကာင့္ ေနအိမ္ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသူမ်ားက တုိက္ေပၚမွ ေျမေပၚသုိ႔ သက္ဆင္းကာ ဒုကၡသည္စခန္း၌ ေနထုိင္ေနရပုံအား စိတ္မေကာင္းစြာျဖင့္ စတင္ျမင္ေတြ႕လုိက္ရသည္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ “သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအား လွဴဒါန္းကူညီ ေထာက္ပ့ံေရး” ဆုိေသာ စာသားပါကားေလးမ်ားက ဟုိမွသည္သုိ႔ လႈပ္ရွားသြားလာေနၾကသည္။ မိမိသည္လည္း Eleven Media Group ႏွင့္ ေစတနာရွင္ အလွဴရွင္မ်ားက လွဴဒါန္းထားသည့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေထာက္ပံ့ေရး ပစၥည္းမ်ဳိးစုံကုိ တင္ေဆာင္လ်က္ သက္စြန္႔ဆံဖ်ားျဖင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ရာ ေဒသမ်ားသုိ႔ အခက္အခဲ မ်ဳိးစုံၾကားမွ ေရာက္ရွိလာခဲ့ရေလၿပီ။ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ကေလး အပါအ၀င္ ေက်းရြာအမ်ားစုမွာ မၾကဳံဖူးသည့္ ဆုိးရြားေသာ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ကုိ အလူးအလဲ ခံစားလုိက္ရရွာသည္။ ျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ မ်က္ႏွာမ်ားက ညႇိဳးေလ်ာ့အားငယ္မႈမ်ားျဖင့္ ကမ္းလင့္လက္တုိ႔ကုိ ေမွ်ာ္ေနၾကဆဲ…။
“ေနာက္တစ္ခါ ဒီလုိထပ္ျဖစ္ရင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ ခု လမ္းေတြက မေကာင္းဘူး။ ၿမိဳ႕ကုိလာဖုိ႔အတြက္ ေျခက်င္ခရီးနဲ႔ ငါးညအိပ္ လာရတယ္။ တုိ႔မွာ စားစရာ ျပတ္ေနၿပီ။ အစုိးရကုိ ေျပာထားတာလည္း လာၿပီး မကူညီၾကဘူး။ မင္းတုိ႔လာကူတာ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္တယ္။ ၀မ္းသာတယ္ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ မသိဘူး” ဟု ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားသည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ အကူညီ လာေရာက္ေတာင္းခံခဲ့ၾကေသာ ခ်င္းေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား၏ ခ်င္းေလသံ ခပ္၀ဲ၀ဲျဖင့္ ဗမာစကားကုိ ႀကဳိးစားေျပာလာသည္မ်ားကုိ ၾကားရေသာအခါ အလွဴ ရွင္မ်ားကုိယ္စား လာေရာက္လွဴဒါန္းေပးေနရသူအတြက္ ၀မ္းနည္း၀မ္းသာ ျဖစ္ရမိသည္က အမွန္ပင္။ ထုိ႔အျပင္ သူတုိ႔၏ မ်က္၀န္းမ်ားတြင္ ေမွ်ာ္လင့္မထားသည့္ ကူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ မ်က္၀န္းမ်ား၌ က်လုဆဲဆဲျဖစ္ေနသည့္ မ်က္ရည္စမ်ားက အတုိင္းသား ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။
(၄)
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဒသအႏွံ႔အျပား၌ သဘာ၀ေဘးဒဏ္မ်ားကုိ သိသိသာသာ ခံစားလာၾကရၿပီး ငလ်င္လႈပ္ခတ္မႈ၊ မုန္တုိင္းတုိက္ခတ္မႈ၊ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းျခင္းေၾကာင့္ ေရႀကီးေရနစ္ျမဳပ္ျခင္း အစရွိသည့္ သဘာ၀ေဘးမ်ား ပုိမုိၾကံဳေတြ႕လာရေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားက ေျပာဆုိၾကသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ သဘာ၀ေဘးမ်ားအနက္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ထိခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္အျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက တုိက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမုိင္းတြင္ အဆုိးရြားဆုံး ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ေအာက္ပုိင္းေဒသမ်ား၌ လူဦးေရသန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးခဲ့ၾကရၿပီး အိမ္ေျခယာမဲ့မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ယခု ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဇူလုိင္လကုန္ႏွင့္ ၾသဂုတ္လဆန္းပုိင္းမ်ားအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မုိးေရခ်ိန္လက္မ စံခ်ိန္တင္ကာ မုိးရြာသြန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ႔တြင္ ကနဦးအေနျဖင့္ ဆုိးရြားသည့္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး လူေသဆုံးမႈ၊ ေနအိမ္နစ္ျမဳပ္မႈ၊ ေတာင္ၿပိဳက်မႈႏွင့္ ေနအိမ္ၿပဳိက်မႈ၊ အေဆာက္အအုံမ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမႈႏွင့္အတူ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရၿပီး အလြန္ဆုိးရြားသည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္သုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္မွသာ သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသမ်ားအျဖစ္ အစုိးရမွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပဲခူးတုိင္းႏွင့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးတုိ႔တြင္လည္း ေရေဘးဒုကၡမ်ား ဆုိးရြားစြာ ခံစားေနၾကရျပန္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ၾကံဳခဲ့ရသည့္ နာဂစ္မုန္တုိင္းကဲ့သုိ႔ပင္ ယခုအခ်ိန္၀ယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွ႔ံအျပား၌ သဘာ၀ေဘးေၾကာင့္ လူေပါင္းသန္းခ်ီေက်ာ္ကာ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ သင့္ခဲ့ရၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေနရဆဲျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ ခံစားေနၾကရသည့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး အသီးသီးတုိ႔တြင္ သက္ဆုိင္ရာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးႏွင့္ ေစတနာရွင္ အလွဴရွင္ ျပည္သူမ်ားမွလည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေထာက္ပ့ံေရး ပစၥည္းမ်ားအား လွဴဒါန္းမႈလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေနၾကဆဲျဖစ္ၿပီး အစုိးရအဖြဲ႕၏ သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲမႈ အေရးေပၚ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အားနည္းမႈ စသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အားနည္းခ်က္မ်ားကုိ သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ အမ်ား၏ ျပင္းထန္သည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားက ဆက္တိုက္ထြက္ေပၚေနဆဲလည္း ျဖစ္သည္။
(၅)
သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသတစ္ခုျဖစ္ေနသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္၌ တည္ရွိၿပီး စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ႔ႏွင့္ ထိစပ္လ်က္ရွိကာ အေနာက္ဘက္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ဆက္စပ္တည္ရွိသည္။ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ အေနအထားအရ ေတာေတာင္ထူထပ္ၿပီး ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားအေပၚတြင္ ခ်င္းလူမ်ဳိးအမ်ားစု ေနထုိင္အသက္ေမြးၾကလ်က္ရွိၿပီး အျခားတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု အနည္းငယ္လည္း ေနထုိင္ၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။
ေရာက္ရွိေနသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံခန္႔မွာ ေတာင္က်ေရေၾကာင့္ ေနအိမ္မ်ား ၿပိဳက်ျခင္း ေျမအက္ကြဲေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဆက္လက္ေနထုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္သည့္ အေနအထားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ သဘာ၀ေဘးေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ အိမ္ေျခ ၆၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့ကာ လူဦးေရ ၅၀၀၀ ေက်ာ္ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ဘ၀သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားသည့္ အဓိကလမ္းပုိင္းမ်ားမွာလည္း လမ္းအျဖစ္မွ ေျမစာပုံအျဖစ္သုိ႔ ဘ၀ေျပာင္းသြားခဲ့ၾကရသည္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္ခက္ခဲသြားသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေဒသတြင္း ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရပ္တန္႔လုနီး အေျခအေနသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ထူးမျခားနား ကုန္ေစ်းႏႈန္းမွာလည္း ေနာက္၀ယ္မွ အလုိလုိ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ လတ္တေလာ၀ယ္ ေဒသတြင္း ကုန္သည္ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာ ေတာင္ဇလပ္ေျမေပၚ၌ စြန္႔စားသြားလာေနၾကရသည္။
သဘာ၀ေဘးသင့္ဆဲ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ဌာေန၏ ေနာက္ကြယ္တြင္၊ တရား၀င္သစ္ခုတ္မႈႏွင့္အတူ တရားမ၀င္ သစ္ခုိးခုတ္မႈ၊ ေတာင္ယာခုတ္ယူမႈ အစရွိသည့္ သဘာ၀လြန္လုပ္ရပ္ အမ်ားစုေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာ ပ်က္စီးျခင္း၊ သဘာ၀မုိးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းႏွင့္အတူ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္လာျခင္း စသည့္ သဘာ၀ေဂဟစံနစ္မ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဥတုရာသီ၏ ပုံမွန္ထက္လြန္ကဲသည့္ဒဏ္အား ခံစားလာေနရေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္မ်ား၏ ေျပာဆုိထားခ်က္မ်ားအရ ခ်င္းျပည္နယ္၏ သဘာ၀ေဘးသင့္ ဒဏ္ခ်က္မ်ားအနက္မွ သုံးသပ္ထုတ္ႏုတ္ ခံစားမိလုိက္သည္။ ယင္းအျပင္ ခ်င္းျပည္နယ္ဆုိသည္ကား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ၿပီးပါက ဒုတိယဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အနည္းဆုံး ျပည္နယ္စာရင္း၌ ပါ၀င္ေနျပန္သည္။
(၆)
သဘာ၀တရား၏ ဆန္႔က်င္႐ုိက္ခတ္မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဌာေနသည္ ဒဏ္ရာဗရပြႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ ေတာင္ေပၚေဒသ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ သဘာ၀ရာသီ အလွတရားတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္စုံေနခဲ့ေသာ္လည္း ယခုပစၥကၡ အေျခအေန၀ယ္ ယခင္ စာဆုိခဲ့ေသာ အလွတရားတုိ႔က ဆိတ္သုန္းလ်က္။ ေတာင္ဇလပ္ေျမ၏ အဖုိးအနဂၢ ထုိက္တန္သည့္ သဘာ၀လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ထြက္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္ဇလပ္ေျမ၌ေပါက္ေသာ ပန္းသည္ ေတာင္ဇလပ္ေျမအတြက္ မဟုတ္ခဲ့ရ။ ေလာဘသားေကာင္မ်ား ေခၚေဆာင္ရာႏွင့္အတူ ေတာင္ဇလပ္ေျမေပၚမွ မ်က္လွည့္ပမာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရေလသည္။ ေတာင္ဇလပ္ေျမအတြက္ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ လက္ေဆာင္ဆုိေသာ အရာမ်ားက …။
ဟုတ္ပါသည္။ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခဲ့ေသာ ေတာင္ေပၚေဒသတြင္ မုိးေရစုပ္ယူထားႏုိင္စြမ္း မရွိေလသည့္ သစ္ေတာမ်ားကား ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၿပီ။ စံခ်ိန္တင္ ရြာသြန္းေနဆဲ မုိးေရခ်ိန္လက္မမ်ားေအာက္၀ယ္ ဟုိးအျမင့္ဆီမွ ေတာင္ကမ္းပါးယံမ်ား ၿပိဳက်လာသည္။ ေတာင္တန္းတုိ႔အား မွီခုိေနရသည့္ ေနအိမ္၊ လမ္းႏွင့္ ေတာင္ယာမ်ား ေတာင္က်ေရေအာက္ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့ရသည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ငုိေၾကြးေနၾကရေလၿပီ။ က်ေပ်ာက္သြားသည့္ အိမ္လြမ္းသင့္ ေ၀ဒနာႏွင့္အတူ အေ၀းဆီသုိ႔ ေမွ်ာ္ၾကရသည္။ ကမ္းလင့္လက္တုိ႔အား ငံ့လင့္ေနၾကရဆဲ၊ တိမ္ေတာင္ျမဴခုိးမ်ား အၾကားက ေရာင္နီကုိ ေမွ်ာ္ေနၾကဆဲ။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ေျမေပၚေပါက္ေသာ ပန္းမ်ားကုိ အားပါးတရ ခူးဆြတ္ခဲ့ၾကသူမ်ား ယခုခ်ိန္တြင္ ဘယ္ဆီဘယ္၀ယ္သုိ႔ သြားေရာက္ေလၾကေနသည္ မသိ…။
(၇)
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ေလး၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ဆီမွ မုိးသားတိမ္လိပ္မ်ား ညိဳ႕လာျပန္သည္။ ယခင္က ေတာင္ဆီမွ မုိးညဳိ႕ေသာ္လည္း အျပံဳးမပ်က္ခဲ့သည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ယခုညဳိ႕ေနသည့္မုိးက သူတုိ႔အတြက္ သူစိမ္းတစ္ဦးပမာ။ မၾကာေသးမီက သဲသဲမဲမဲ စံခ်ိန္တင္ ရြာခဲ့ေသာ မုိးေၾကာင့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀ဇာတ္ခုံ အမ်ားအျပား ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ ေမ်ာပါေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည့္အျပင္ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ ေမ်ာပါေပ်ာက္ဆုံးရမည္ ဆုိပါက ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ အေနျဖင့္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ေခတၱေမ့ထားခ်င္ေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ …။
ဆုေတာင္းကား မျပည့္ခဲ့ပါ။ မုိးကား သဲသဲမဲမဲ ရြာေနျပန္သည္။ မုိးႏွင့္အတူ ေတာင္က်ေရမ်ားက ေဒါသႀကီးေနသည့္အလား အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ေနရာအႏွံ႔ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလ်က္ ရွိသည္။ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ျဖင့္ ေတာင္ေပၚလမ္းမွ ေျမျပန္႔သို႔ျပန္ရန္ စီစဥ္ထားမႈကုိ ဖ်က္လုိက္ရသည္။ ဇြတ္ျပန္ခ်င္လွ်င္ျဖင့္ မည္ကာမတၱ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚ၀ယ္ ယာယီတဲထုိးကာ ေစာင့္ဆုိင္းရန္ပင္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေျမျပန္႔ခရီးမွ ေခတၱခဏလာေရာက္ေနရသူအဖုိ႔ အခ်ိန္တန္က ျပန္ရမည္သာ။
ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္လာခဲ့သည့္ ဥတုရာသီေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည့္ သဘာ၀ေဘးေအာက္၀ယ္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀မ်ားစြာ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့ရသည္။ ယခင္က ေတာင္ေပၚမုိးေရသည္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔အတြက္ ခ်ဳိၿမိန္ေသာ ေရစက္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ေပလိမ့္မည္။ ယခုတြင္ လုိသည္ထက္ ပုိကဲခဲ့သည့္ မုိးေရစက္မ်ားက မုိးခါးေရအျဖစ္ ေတာင္ဇလပ္မ်ား၏ ဘ၀မ်ားစြာအား က်ေပ်ာက္ေစခဲ့သည္။ ေတာင္တန္းမ်ားကုိ ဖက္တြယ္၍ ေတာင္ယာအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြးေနၾကရသည့္ ခ်င္းေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား၏ ေနအိမ္အမ်ားအျပားႏွင့္ ေတာင္ယာမ်ားမွာလည္း ေတာင္ၿပိဳက်မႈႏွင့္အတူ ေပ်ာက္ဆုံးပ်က္စီး သြားခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ ဘ၀ခရီးလမ္း မ်ားစြာအတြက္ အားသစ္ေလာင္းေပးမည့္သူမ်ားအား ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရွိေနၾကသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိတုိင္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ဳိးစုံျဖင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ ေတာင္ဇလပ္မ်ားစြာ က်န္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ခ်င္းေတာင္တန္း၀ယ္ ေတာင္ဇလပ္ပန္းမ်ား ျပန္လည္ေ၀ဆာ ပြင့္လန္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ မ်ားစြာေသာ အစီအမံမ်ား လုပ္ေဆာင္ရေပဦးမည္။ သုိ႔ေသာ္ မုိးခါးေရေအာက္တြင္ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့သည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀မ်ားစြာကား မည္သည့္အခ်ိန္ထိ က်ေပ်ာက္ေနရမည္လဲ ဆုိသည္ကျဖင့္ …။
ေျမျပန္႔လြင္ျပင္မွ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚသုိ႔ တက္လုိက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေအးျမလွသည့္ ေလျပည္ေအးႏွင့္အတူ မုိးစက္မုိးေပါက္တုိ႔၏ ေပြ႕ဖက္ဆီးႀကိဳမႈကုိ စတင္ခံစားလုိက္ရသည္။ အျခားေသာ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားႏွင့္မတူ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔ဟူ၍ မည္သည့္ေနရာမွ် မရွိ၊ ၾကည့္ေလရာေနရာတုိင္းသည္ ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားက ဆီးႀကိဳကာဆီးထားသည္။ တေရြ႕ေရြ႕ ျဖတ္သန္းသြားေနရသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလး၏ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ နက္႐ႈိင္းလြန္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႀကီးမ်ားက ေအာက္ေျခသုိ႔ပင္ ျမင္ရႏုိင္ရန္ မလြယ္ကူ။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပေပါင္းေထာင္ေက်ာ္သုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္၀ယ္ ေတာင္ျမဴခုိးႏွင့္ မုိးစက္ပြင့္တုိ႔ ေထြးေရာယွက္တင္ ျဖစ္ေနၿပီး ေရွ႕ဆီမွ ေတာင္ေပၚလမ္းေလးႏွင့္ ျမင္ကြင္းမ်ားက ေဆးသားမပီျပင္ေတာ့သည့္ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္အား စူးစုိက္ၾကည့္ေနရသည့္ အလားႏွယ္…။
၀သန္ကာလ မုိးဥတုျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေတာတန္းစိမ္းစိမ္း ေတာင္တန္းစိမ္းစိမ္းတုိ႔ျဖင့္ ေတာင္ေပၚရာသီဥတုသည္ မုိးေရစက္မ်ားေအာက္၀ယ္ စုိျပည္စိမ္းလန္းေန၏။ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားအတုိင္း ဥတုရာသီအလုိက္ သုံးရာသီ အလွတရားတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္စုံေလ့ရွိေသာ္လည္း ယခုျဖတ္သန္းသြားေနရသည့္ ေတာင္ေပၚေဒသသည္ တစ္ဖက္၌ ရာသီအလုိက္ အလွတရားရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း တစ္ဖက္တြင္မူ ပုိမုိလြန္ကဲသည့္ ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ ေလာဘသားတုိ႔ႏွင့္အတူ ေပါက္ဖြားလာခဲ့သည့္ သယံဇာတက်ိန္စာေၾကာင့္ ႐ုပ္ဆုိးအက်ည္းတန္မႈမ်ားကလည္း ခရီးသြားသူတုိ႔အား ေျခာက္လွန္႔ဆီးႀကဳိလ်က္ ရွိေနေလသည္။
(၂)
ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းမ်ား၏ ကမ္းပါးယံမ်ားအား မွီတြယ္ခုိကပ္၍ ေဖာက္လုပ္ထားေသာ လမ္းကေလး၏ ျဖတ္သန္းရာတစ္ေလွ်ာက္တြင္ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းထားမႈေၾကာင့္ ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ တစ္ဖက္ရွိ နက္႐ႈိင္းလြန္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးအတြင္း သက္ဆင္းသြားရျခင္း၊ လမ္းအျဖစ္မွ ေတာင္က်ေခ်ာင္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားျခင္း၊ မုိးေရႏွင့္အတူ လမ္းအျဖစ္မွ ေျမစာပုံအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားျခင္း စေသာ အမည္နာမမ်ဳိးစုံ တပ္ထားျခင္းခံရသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလး အေပၚမွ အားနာစြာျဖင့္ အသာျဖတ္သန္းရင္း ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ရွိရာသုိ႔ ေနာက္ထပ္ မုိးမသည္းခင္ အျမန္ခရီးႏွင္ခဲ့ေတာ့သည္။
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ၄၀၀၀ ေက်ာ္အေရာက္တြင္ မုိးက သဲသဲမဲမဲ ရြာခ်လုိက္ျပန္သည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ရာေဒသသည္ ေတာင္ေပၚလမ္း တစ္ခုတည္းကုိသာ အားကုိးေနရေသာေၾကာင့္ မုိးအရမ္းသဲလာသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္မည္ကာမတၱ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚတြင္ ေရွ႕ဆက္တုိး၍ မည္သုိ႔မွ် မျဖစ္ႏုိင္။ အစုိးမရသည့္ ေတာင္ေပၚမုိးသည္ ေခတၱၾကာမွ် အားရပါးရ သဲလုိက္ၿပီးေနာက္ သူမဟုတ္သလုိပင္ အေ၀းသုိ႔ ျပန္လည္ေျပးထြက္သြားျပန္သည္။ ဟုိေကြ႕သည္တက္ ႐ုန္းရင္းကန္သြားႏွင့္ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚ၀ယ္ တစ္ေနကုန္၍ တစ္မုိးခ်ဳပ္ခဲ့သြားခဲ့ေလၿပီ။ သည္လုိႏွင့္ ဖလမ္းဆုိေသာ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕အေက်ာ္ ေတာတန္းတစ္ေနရာတြင္ မျဖစ္မေန ညအိပ္ရပ္နားခဲ့ရေတာ့သည္။
ေတာင္ေပၚလင္းၾကက္တြန္သံၾကားသည္ႏွင့္ တစ္ၿပဳိင္နက္ မေ၀းေတာ့သည့္ ခရီးသုိ႔ ထပ္မံဆက္ခဲ့ၾကသည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရာက္လုနီးေနေသာ္လည္း ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ သယံဇာတက်ိန္စာတုိက္မႈေၾကာင့္ လမ္းေပ်ာက္ေနသည့္ ေတာင္ေပၚလမ္း၀ယ္ ဘယ္လူးညာလိမ့္ႏွင့္ပင္ တစ္ဖက္ေခ်ာက္နက္တြင္းသုိ႔ က်မသြားေစရန္အတြက္ ေတာင္းဆုျပဳလ်က္ ျဖတ္သန္းရင္း ေတာင္ဇလပ္ၿမိဳ႕ေတာ္အနီးသုိ႔ ခ်ဥ္းနင္းေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ … အရွိန္အဟုန္ျပင္းသည့္ ေတာင္က်ေရေၾကာင့္ ေရွ႕ဆီက လမ္းကေလးမွာ ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ ေခ်ာက္အတြင္းသုိ႔ သက္ဆင္းသြားရျပန္သည္။
(၃)
ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ဌာေနသုိ႔ ပထမအႀကိမ္ ေျခခ်ခြင့္ရခဲ့သည့္ ေျမျပန္႔သားတစ္ေယာက္ အတြက္မူ ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္ေပၚေဒသ ဆုိးရြားလြန္းေသာ ဥတုရာသီႏွင့္ လမ္းဟုေခၚဆုိရန္ပင္ မလြယ္ကူသည့္ ရႊံ႕နီေစးမ်ားအား အန္တုျဖတ္ေလွ်ာက္ရင္း သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ခရီးတစ္ခု အေနျဖင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ဆဲ ဇလပ္ေျမသုိ႔ တစ္မုိးမခ်ဳပ္မီ ေရာက္ရွိခဲ့ရေလၿပီ။ ယခင္က လွပလြန္းသည့္ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ကေလးမွာ ယခုခ်ိန္မွာျဖင့္ သဘာ၀တရား၏ ဒဏ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာဗရပြႏွင့္ လူးလြန္႔လႈပ္ရွားလ်က္ ရွိေနသည္။
ေတာင္က်ေရႏွင့္ ေတာင္ၿပဳိက်မႈေၾကာင့္ ေနအိမ္ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသူမ်ားက တုိက္ေပၚမွ ေျမေပၚသုိ႔ သက္ဆင္းကာ ဒုကၡသည္စခန္း၌ ေနထုိင္ေနရပုံအား စိတ္မေကာင္းစြာျဖင့္ စတင္ျမင္ေတြ႕လုိက္ရသည္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ “သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအား လွဴဒါန္းကူညီ ေထာက္ပ့ံေရး” ဆုိေသာ စာသားပါကားေလးမ်ားက ဟုိမွသည္သုိ႔ လႈပ္ရွားသြားလာေနၾကသည္။ မိမိသည္လည္း Eleven Media Group ႏွင့္ ေစတနာရွင္ အလွဴရွင္မ်ားက လွဴဒါန္းထားသည့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေထာက္ပံ့ေရး ပစၥည္းမ်ဳိးစုံကုိ တင္ေဆာင္လ်က္ သက္စြန္႔ဆံဖ်ားျဖင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ရာ ေဒသမ်ားသုိ႔ အခက္အခဲ မ်ဳိးစုံၾကားမွ ေရာက္ရွိလာခဲ့ရေလၿပီ။ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ကေလး အပါအ၀င္ ေက်းရြာအမ်ားစုမွာ မၾကဳံဖူးသည့္ ဆုိးရြားေသာ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ကုိ အလူးအလဲ ခံစားလုိက္ရရွာသည္။ ျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ မ်က္ႏွာမ်ားက ညႇိဳးေလ်ာ့အားငယ္မႈမ်ားျဖင့္ ကမ္းလင့္လက္တုိ႔ကုိ ေမွ်ာ္ေနၾကဆဲ…။
“ေနာက္တစ္ခါ ဒီလုိထပ္ျဖစ္ရင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ ခု လမ္းေတြက မေကာင္းဘူး။ ၿမိဳ႕ကုိလာဖုိ႔အတြက္ ေျခက်င္ခရီးနဲ႔ ငါးညအိပ္ လာရတယ္။ တုိ႔မွာ စားစရာ ျပတ္ေနၿပီ။ အစုိးရကုိ ေျပာထားတာလည္း လာၿပီး မကူညီၾကဘူး။ မင္းတုိ႔လာကူတာ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္တယ္။ ၀မ္းသာတယ္ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိေျပာရမလဲ မသိဘူး” ဟု ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားသည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ အကူညီ လာေရာက္ေတာင္းခံခဲ့ၾကေသာ ခ်င္းေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား၏ ခ်င္းေလသံ ခပ္၀ဲ၀ဲျဖင့္ ဗမာစကားကုိ ႀကဳိးစားေျပာလာသည္မ်ားကုိ ၾကားရေသာအခါ အလွဴ ရွင္မ်ားကုိယ္စား လာေရာက္လွဴဒါန္းေပးေနရသူအတြက္ ၀မ္းနည္း၀မ္းသာ ျဖစ္ရမိသည္က အမွန္ပင္။ ထုိ႔အျပင္ သူတုိ႔၏ မ်က္၀န္းမ်ားတြင္ ေမွ်ာ္လင့္မထားသည့္ ကူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ မ်က္၀န္းမ်ား၌ က်လုဆဲဆဲျဖစ္ေနသည့္ မ်က္ရည္စမ်ားက အတုိင္းသား ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။
(၄)
၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဒသအႏွံ႔အျပား၌ သဘာ၀ေဘးဒဏ္မ်ားကုိ သိသိသာသာ ခံစားလာၾကရၿပီး ငလ်င္လႈပ္ခတ္မႈ၊ မုန္တုိင္းတုိက္ခတ္မႈ၊ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းျခင္းေၾကာင့္ ေရႀကီးေရနစ္ျမဳပ္ျခင္း အစရွိသည့္ သဘာ၀ေဘးမ်ား ပုိမုိၾကံဳေတြ႕လာရေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားက ေျပာဆုိၾကသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ သဘာ၀ေဘးမ်ားအနက္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ထိခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္အျဖစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက တုိက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမုိင္းတြင္ အဆုိးရြားဆုံး ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ေအာက္ပုိင္းေဒသမ်ား၌ လူဦးေရသန္းႏွင့္ခ်ီ ေသဆုံးခဲ့ၾကရၿပီး အိမ္ေျခယာမဲ့မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ယခု ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဇူလုိင္လကုန္ႏွင့္ ၾသဂုတ္လဆန္းပုိင္းမ်ားအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မုိးေရခ်ိန္လက္မ စံခ်ိန္တင္ကာ မုိးရြာသြန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ႔တြင္ ကနဦးအေနျဖင့္ ဆုိးရြားသည့္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး လူေသဆုံးမႈ၊ ေနအိမ္နစ္ျမဳပ္မႈ၊ ေတာင္ၿပိဳက်မႈႏွင့္ ေနအိမ္ၿပဳိက်မႈ၊ အေဆာက္အအုံမ်ား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမႈႏွင့္အတူ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရၿပီး အလြန္ဆုိးရြားသည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္သုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္မွသာ သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသမ်ားအျဖစ္ အစုိးရမွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပဲခူးတုိင္းႏွင့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးတုိ႔တြင္လည္း ေရေဘးဒုကၡမ်ား ဆုိးရြားစြာ ခံစားေနၾကရျပန္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ၾကံဳခဲ့ရသည့္ နာဂစ္မုန္တုိင္းကဲ့သုိ႔ပင္ ယခုအခ်ိန္၀ယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွ႔ံအျပား၌ သဘာ၀ေဘးေၾကာင့္ လူေပါင္းသန္းခ်ီေက်ာ္ကာ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ သင့္ခဲ့ရၿပီး ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေနရဆဲျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ ခံစားေနၾကရသည့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး အသီးသီးတုိ႔တြင္ သက္ဆုိင္ရာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးႏွင့္ ေစတနာရွင္ အလွဴရွင္ ျပည္သူမ်ားမွလည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေထာက္ပ့ံေရး ပစၥည္းမ်ားအား လွဴဒါန္းမႈလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေနၾကဆဲျဖစ္ၿပီး အစုိးရအဖြဲ႕၏ သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲမႈ အေရးေပၚ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အားနည္းမႈ စသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အားနည္းခ်က္မ်ားကုိ သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ အမ်ား၏ ျပင္းထန္သည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားက ဆက္တိုက္ထြက္ေပၚေနဆဲလည္း ျဖစ္သည္။
(၅)
သဘာ၀ေဘးသင့္ ေဒသတစ္ခုျဖစ္ေနသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္၌ တည္ရွိၿပီး စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ႔ႏွင့္ ထိစပ္လ်က္ရွိကာ အေနာက္ဘက္တြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ဆက္စပ္တည္ရွိသည္။ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ အေနအထားအရ ေတာေတာင္ထူထပ္ၿပီး ျမင့္မားမတ္ေစာက္လွသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားအေပၚတြင္ ခ်င္းလူမ်ဳိးအမ်ားစု ေနထုိင္အသက္ေမြးၾကလ်က္ရွိၿပီး အျခားတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု အနည္းငယ္လည္း ေနထုိင္ၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။
ေရာက္ရွိေနသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံခန္႔မွာ ေတာင္က်ေရေၾကာင့္ ေနအိမ္မ်ား ၿပိဳက်ျခင္း ေျမအက္ကြဲေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဆက္လက္ေနထုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္သည့္ အေနအထားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ သဘာ၀ေဘးေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ အိမ္ေျခ ၆၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့ကာ လူဦးေရ ၅၀၀၀ ေက်ာ္ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ဘ၀သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားသည့္ အဓိကလမ္းပုိင္းမ်ားမွာလည္း လမ္းအျဖစ္မွ ေျမစာပုံအျဖစ္သုိ႔ ဘ၀ေျပာင္းသြားခဲ့ၾကရသည္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္ခက္ခဲသြားသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေဒသတြင္း ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ ရပ္တန္႔လုနီး အေျခအေနသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ထူးမျခားနား ကုန္ေစ်းႏႈန္းမွာလည္း ေနာက္၀ယ္မွ အလုိလုိ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ လတ္တေလာ၀ယ္ ေဒသတြင္း ကုန္သည္ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာ ေတာင္ဇလပ္ေျမေပၚ၌ စြန္႔စားသြားလာေနၾကရသည္။
သဘာ၀ေဘးသင့္ဆဲ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ဌာေန၏ ေနာက္ကြယ္တြင္၊ တရား၀င္သစ္ခုတ္မႈႏွင့္အတူ တရားမ၀င္ သစ္ခုိးခုတ္မႈ၊ ေတာင္ယာခုတ္ယူမႈ အစရွိသည့္ သဘာ၀လြန္လုပ္ရပ္ အမ်ားစုေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာ ပ်က္စီးျခင္း၊ သဘာ၀မုိးသစ္ေတာမ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းႏွင့္အတူ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္လာျခင္း စသည့္ သဘာ၀ေဂဟစံနစ္မ်ား ပ်က္စီးလာျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဥတုရာသီ၏ ပုံမွန္ထက္လြန္ကဲသည့္ဒဏ္အား ခံစားလာေနရေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္မ်ား၏ ေျပာဆုိထားခ်က္မ်ားအရ ခ်င္းျပည္နယ္၏ သဘာ၀ေဘးသင့္ ဒဏ္ခ်က္မ်ားအနက္မွ သုံးသပ္ထုတ္ႏုတ္ ခံစားမိလုိက္သည္။ ယင္းအျပင္ ခ်င္းျပည္နယ္ဆုိသည္ကား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ၿပီးပါက ဒုတိယဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အနည္းဆုံး ျပည္နယ္စာရင္း၌ ပါ၀င္ေနျပန္သည္။
(၆)
သဘာ၀တရား၏ ဆန္႔က်င္႐ုိက္ခတ္မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဌာေနသည္ ဒဏ္ရာဗရပြႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ ေတာင္ေပၚေဒသ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ သဘာ၀ရာသီ အလွတရားတုိ႔ျဖင့္ ျပည့္စုံေနခဲ့ေသာ္လည္း ယခုပစၥကၡ အေျခအေန၀ယ္ ယခင္ စာဆုိခဲ့ေသာ အလွတရားတုိ႔က ဆိတ္သုန္းလ်က္။ ေတာင္ဇလပ္ေျမ၏ အဖုိးအနဂၢ ထုိက္တန္သည့္ သဘာ၀လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ထြက္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္ဇလပ္ေျမ၌ေပါက္ေသာ ပန္းသည္ ေတာင္ဇလပ္ေျမအတြက္ မဟုတ္ခဲ့ရ။ ေလာဘသားေကာင္မ်ား ေခၚေဆာင္ရာႏွင့္အတူ ေတာင္ဇလပ္ေျမေပၚမွ မ်က္လွည့္ပမာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရေလသည္။ ေတာင္ဇလပ္ေျမအတြက္ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ လက္ေဆာင္ဆုိေသာ အရာမ်ားက …။
ဟုတ္ပါသည္။ မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခဲ့ေသာ ေတာင္ေပၚေဒသတြင္ မုိးေရစုပ္ယူထားႏုိင္စြမ္း မရွိေလသည့္ သစ္ေတာမ်ားကား ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၿပီ။ စံခ်ိန္တင္ ရြာသြန္းေနဆဲ မုိးေရခ်ိန္လက္မမ်ားေအာက္၀ယ္ ဟုိးအျမင့္ဆီမွ ေတာင္ကမ္းပါးယံမ်ား ၿပိဳက်လာသည္။ ေတာင္တန္းတုိ႔အား မွီခုိေနရသည့္ ေနအိမ္၊ လမ္းႏွင့္ ေတာင္ယာမ်ား ေတာင္က်ေရေအာက္ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့ရသည္။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ငုိေၾကြးေနၾကရေလၿပီ။ က်ေပ်ာက္သြားသည့္ အိမ္လြမ္းသင့္ ေ၀ဒနာႏွင့္အတူ အေ၀းဆီသုိ႔ ေမွ်ာ္ၾကရသည္။ ကမ္းလင့္လက္တုိ႔အား ငံ့လင့္ေနၾကရဆဲ၊ တိမ္ေတာင္ျမဴခုိးမ်ား အၾကားက ေရာင္နီကုိ ေမွ်ာ္ေနၾကဆဲ။ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ေျမေပၚေပါက္ေသာ ပန္းမ်ားကုိ အားပါးတရ ခူးဆြတ္ခဲ့ၾကသူမ်ား ယခုခ်ိန္တြင္ ဘယ္ဆီဘယ္၀ယ္သုိ႔ သြားေရာက္ေလၾကေနသည္ မသိ…။
(၇)
ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ေလး၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ဆီမွ မုိးသားတိမ္လိပ္မ်ား ညိဳ႕လာျပန္သည္။ ယခင္က ေတာင္ဆီမွ မုိးညဳိ႕ေသာ္လည္း အျပံဳးမပ်က္ခဲ့သည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ ယခုညဳိ႕ေနသည့္မုိးက သူတုိ႔အတြက္ သူစိမ္းတစ္ဦးပမာ။ မၾကာေသးမီက သဲသဲမဲမဲ စံခ်ိန္တင္ ရြာခဲ့ေသာ မုိးေၾကာင့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀ဇာတ္ခုံ အမ်ားအျပား ေတာင္က်ေရႏွင့္အတူ ေမ်ာပါေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည့္အျပင္ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္ ေမ်ာပါေပ်ာက္ဆုံးရမည္ ဆုိပါက ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔ အေနျဖင့္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ေခတၱေမ့ထားခ်င္ေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ …။
ဆုေတာင္းကား မျပည့္ခဲ့ပါ။ မုိးကား သဲသဲမဲမဲ ရြာေနျပန္သည္။ မုိးႏွင့္အတူ ေတာင္က်ေရမ်ားက ေဒါသႀကီးေနသည့္အလား အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ေနရာအႏွံ႔ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းလ်က္ ရွိသည္။ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ျဖင့္ ေတာင္ေပၚလမ္းမွ ေျမျပန္႔သို႔ျပန္ရန္ စီစဥ္ထားမႈကုိ ဖ်က္လုိက္ရသည္။ ဇြတ္ျပန္ခ်င္လွ်င္ျဖင့္ မည္ကာမတၱ ေတာင္ေပၚလမ္းကေလးေပၚ၀ယ္ ယာယီတဲထုိးကာ ေစာင့္ဆုိင္းရန္ပင္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေျမျပန္႔ခရီးမွ ေခတၱခဏလာေရာက္ေနရသူအဖုိ႔ အခ်ိန္တန္က ျပန္ရမည္သာ။
ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္လာခဲ့သည့္ ဥတုရာသီေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည့္ သဘာ၀ေဘးေအာက္၀ယ္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀မ်ားစြာ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့ရသည္။ ယခင္က ေတာင္ေပၚမုိးေရသည္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔အတြက္ ခ်ဳိၿမိန္ေသာ ေရစက္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ေပလိမ့္မည္။ ယခုတြင္ လုိသည္ထက္ ပုိကဲခဲ့သည့္ မုိးေရစက္မ်ားက မုိးခါးေရအျဖစ္ ေတာင္ဇလပ္မ်ား၏ ဘ၀မ်ားစြာအား က်ေပ်ာက္ေစခဲ့သည္။ ေတာင္တန္းမ်ားကုိ ဖက္တြယ္၍ ေတာင္ယာအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြးေနၾကရသည့္ ခ်င္းေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား၏ ေနအိမ္အမ်ားအျပားႏွင့္ ေတာင္ယာမ်ားမွာလည္း ေတာင္ၿပိဳက်မႈႏွင့္အတူ ေပ်ာက္ဆုံးပ်က္စီး သြားခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ ဘ၀ခရီးလမ္း မ်ားစြာအတြက္ အားသစ္ေလာင္းေပးမည့္သူမ်ားအား ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရွိေနၾကသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိတုိင္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ဳိးစုံျဖင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ ေတာင္ဇလပ္မ်ားစြာ က်န္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ခ်င္းေတာင္တန္း၀ယ္ ေတာင္ဇလပ္ပန္းမ်ား ျပန္လည္ေ၀ဆာ ပြင့္လန္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ မ်ားစြာေသာ အစီအမံမ်ား လုပ္ေဆာင္ရေပဦးမည္။ သုိ႔ေသာ္ မုိးခါးေရေအာက္တြင္ က်ေပ်ာက္သြားခဲ့သည့္ ေတာင္ဇလပ္တုိ႔၏ ဘ၀မ်ားစြာကား မည္သည့္အခ်ိန္ထိ က်ေပ်ာက္ေနရမည္လဲ ဆုိသည္ကျဖင့္ …။
Writer:
ေဌးလွေအာင္ (ေခတၱခ်င္းျပည္နယ္)
Comments
Post a Comment